Konrad prowadzi, eh

Niedziela, 23 września 2012 · dodano: 25.09.2012 | Komentarze 0

Powrót ze stacji i zakupy

Sobota, 22 września 2012 · dodano: 28.09.2012 | Komentarze 0

Home, sweet home

Piątek, 21 września 2012 · dodano: 29.10.2012 | Komentarze 0

Jak na nasze standardy wstaliśmy dosyć wcześnie, bo przed 7. Niebo było niebieskie, lecz szybko po nim płynęły chmury, czuć było już jesienny chłód. Czekając na Simona postanowiliśmy zrobić coś ciepłego do jedzenia i - w konsekwencji - to Simon musiał czekać na nas. Zasugerował, że jeśli zależy nam na jak najszybszym przekroczeniu granicy z Polską, to najlepiej skierować się na przełęcz Ruske Sedlo. Droga nie jest wprawdzie w całości asfaltowa, ale szlak rowerowy jest oznakowany i biegnie przez ichniejszy park narodowy. Nie mieliśmy niczego, co moglibyśmy zostawić w podzięce Simonowi za okazane serce, więc tylko dziękujemy i zostawiamy adres mailowy - może kiedyś zawita do Krakowa i będziemy mogli się odwdzięczyć.
Po pierwszym przekręceniu korbą wiem, że nastał dzień kryzysowy nr 2. Zaraz przy wjeździe do parku czeka na nas krótki, acz stromy podjazd i "odbramny" musi długo czekać nim opuści podniesione na przejazd M. rogatki.
Niebo jest już w całości spowite chmurami, które ciężką kurtyną opadają na zalesione szczyty gór.
Przejeżdżając obok jeziorka Starina (będącego też ujęciem wody pitnej dla znajdujących się poza terenem parku miejscowości) słyszymy porykiwania niedźwiedzia, co wydaje nam się nieco paradoksalne (w przewodniku wyczytaliśmy, że około 60% europejskiej populacji niedźwiedzia żyje w rumuńskich karpatach, a my słyszymy go na Słowacji, niedaleko polskiej granicy).
Robię 2 zdjęcia i jedziemy dalej, choć niedźwiedzie ryki niosą się za nami jeszcze przez dobrych kilka kilometrów.

Park Narodowy Połoniny, Słowacja © rudzisko

Vodna nadrz Starina © rudzisko

Droga przez znaczną część jest asfaltowa, dopiero 8km przed przełęczą nawierzchnia zmienia się na gruntową, po której nie jedzie się aż tak najgorzej (po warunkach na Ukrainie wymagania znacznie zmalały:)).

Narodny Park Poloniny © rudzisko

Po wczorajszym deszczowym dniu droga momentami jest błotnista i śliska, gdyby nie to podjazd nie byłby bardzo trudny, bo wijący się kamienisty trakt łagodzi nachylenie.

Atak na Ruske Sedlo © rudzisko

W czasie podjazdu mijamy tylko dwie pary turystów (obie polskich) - pierwsza to starsze małżeństwo zbierające w czasie spaceru orzechy włoskie, których podobnie jak jabłoni rosło wzdłuż drogi bardzo wiele; druga to rowerzyści na rowerach górskich, lepiej dostosowanych do pokonywania śliskich korzeni.

Słowackie góry © rudzisko

Słowackie góry jeszcze raz © rudzisko

Około 2,5km przed przełęczą tuż przy drodze wznosi się pomnik poległym w czasie Operacji Dukielskiej żołnierzom Armii Czerwonej. Spod pomnika zaś rozciąga się panorama Słowackich Bieszczad:

Za rodiny, pomnik poświęcony poległym żołnierzom Armii Czerwonej © rudzisko

Stamper i góry © rudzisko

Słowacki widoczek w niepogodę © rudzisko

Chwilę później licząc na skrót mylimy drogę i musimy zawrócić (w sumie dodatkowe 2 km:). Docieramy wreszcie na przełęcz (801 m. n.p.m.) i widzimy, że po polskiej stronie jest świeży i gładki asfalt. Rozpoczynamy zjazd - pomimo, że spomiędzy chmur momentami wyziera słońce, to jednak jest dość chłodno.

Z Cisnej do Jabłonek droga znów prowadzi przez górkę, a potem to już bardzo długo w dół. Zatrzymujemy się tylko, aby sfotografować San, choć słońce jest już dosyć nisko i na podjeździe z widokiem na Zagórz:

San o zmierzchu © rudzisko

Widok na San... © rudzisko

Zagórz o zmierzchu © rudzisko

Podkarpacki widoczek © rudzisko

Dojeżdżamy do Sanoka tuż przed 19. Na pociągi nie ma co liczyć, a moja dzisiejsza dyspozycja poddaje w lekką wątpliwość plan jechania do Rzeszowa. Idziemy coś zjeść i o 20:10 stawiamy się na dworcu autobusowym, aby z ciekawości zobaczyć, czy kierowca będzie skory zabrać nas do Rzeszowa. Okazuje się, że owszem, więc wrzucamy rowery z odkręconym przednim kołem do luku i 2 godziny później wysiadamy w Rzeszowie. Okazuje się, że o tej porze nie ma już żadnego pociągu do Krakowa i spędzamy noc w poczekalni dworca, na metalowych, zupełnie nienadających się do snu, krzesłach. Ciężko stwierdzić, czy nie zmogłoby mnie nocne zmęcznie, ale trochę żałuję, że nie podjęłam walki (pokonałabym swój dotychczasowy maksymalny dystans o około 30km). Do domu dotarliśmy po 8 rano, bo pociąg wlókł się niemiłosiernie...

Pokaż trasę GPS

&feature=related

Ukraina-Słowacja w koszmarnym deszczu

Czwartek, 20 września 2012 · dodano: 28.10.2012 | Komentarze 0

Mimo wczesnej pobudki nie udaje nam się wyjechać przed 9. Zanim zdążymy obładować rowery sakwami, zaczyna kropić. Temperatura na razie nie jest najgorsza i wynosi 15 stopni, ale godzinę później, kiedy rozleje się na dobre, spadnie do 9. Szybko przebieram sandały na pełne buty, jednak zlewająca się woda ze spodni sprawi, że za kilkanaście minut i tak będzie w nich chlupotać... Również nasza odzież przciwdeszczowa szybko polegnie w walce z otaczającą nas aurą i dzisiejsza podróż nie będzie należeć do przyjemnych.
Droga przez Ukrainą miała być szybkim przelotem (prawie 100 km w zupełnie płaskim terenie), jednak pogoda i nawierzchnia zweryfikuje nasze poglądy.
8 kilometrów za Berehove odbijamy w mniejsze (na mapie żółte drogi) i rozpoczynamy podróż po gigantycznych wertepach (droga miejscami jest tak dziurawa, że nie da się ominąć jednej, aby nie wpaść w drugą dziurę). Prędkość oscyluje w okolicach 15-17km/h, jednak kałuże skrywają czasem głębokie dziury i powolna jazda nie uchroniła Marcina przed kapciem. Żadnego zadaszenia w pobliżu, więc dętkę trzeba wymienić na deszczu.
Kilkanaście kilometrów dalej zatrzymujemy się pod jakimś barem, pijemy ciepłą herbatę, jemy hot-dogi i robimy zakupy z mnogością woreczków w sąsiadującym sklepie. Przebieramy skarpety na suche, izolujemy kilkoma woreczkami i jedziemy do Użhorodu. W tym mieście postanawiamy się rozdzielić - Marcin z Justyną chcą przekroczyć granicę podobną metodą, jak to zrobiliśmy w Helmeu, licząc na to, że ktoś podwiezie ich w głąb Słowacji. My postanawiamy ruszyć na północ i przekroczyć granicę w Małym Bereznym. Odprowadzamy ich kawałek, po czym kierujemy się na drogę H13. Tam atakuje nas tak potworny wiatr, że nie jesteśmy w stanie przekroczyć prędkości 10km/h. Kilka kilometrów dalej droga zaczyna wić się wśród wzgórz, które osłaniają nas od wiatru. Ciągle leje. Deszcz trochę ustaje dopiero w okolicach Wielkiego Bereznego (mamy wówczas na liczniku prawie 100km). Zatrzymujemy się na przystanku, żeby skonsumować pod dachem kupione wcześniej drożdżówki, kiedy mijają nas jadący w przeciwnym kierunku rowerzyści z sakwami crosso. Okazuje się, że zamierzają pokonać podobną jak my trasę, tyle, że w przeciwnym kierunku. Chwilę z nimi rozmawiamy, życzymy powodzenia i ruszamy w stronę ukraińsko-słowackiego przejścia granicznego. Spotkani chwilę wcześniej sakwiarze mówili nam, że celnicy ukraińscy są dość podejrzliwi i że zaglądają do sakw, ale nam za każdym razem wystarczała słowna deklaracja, że nie mamy niczego do oclenia (niezależnie, czy wjeżdżaliśmy, czy wyjeżdżaliśmy z Ukrainy). Tak jest i tym razem - po stronie ukraińskiej spędzamy zaledwie minutkę i zatrzymujemy się przy słowackiej kontroli paszportowej. Celnik sprawdza nasze paszporty i informuje, że jeszcze tylko kontrola celna i możemy jechać dalej. Drugi celnik ponownie zabiera nasze paszporty, po czym wraca z pytaniem, gdzie zamierzamy nocować. Nieprzenikniona urzędnicza twarz nie wskazuje żadnych intencji, a mając świadomość nielegalności rozbijania się na dziko, wymieniamy jakieś dość odległe pole namiotowe. Próbujemy zbagatelizować argumenty, że to daleko i że już późno, ale chwilę później okazuje się, że pan celnik sam podróżuje rowerem i proponuje nam nocleg w swojej chatce działkowej. Musimy przejechać jeszcze około 20km, pójść do restauracji hotelowej i tam na niego poczekać.
Docieramy do restauracji i zastanawiamy się, że wypada tam wchodzić po całodniowej jeździe w ulewnym deszczu, ale zwycięża chęć ogrzania się (nie mamy pojęcia, ile trzeba będzie czekać na naszego dobroczyńcę). Ledwie przekraczamy próg, a już jakiś pan pyta nas, czy to my te cykloturisty, potwierdzamy, a pan dzwoni do celnika, że dotarliśmy:)
Zamawiamy herbatę, a chwilę później pojawiają się przed nami kieliszki z rumem, fundowane przez panów z sąsiedniego stolika:)
Tak rozgrzani jedziemy z Simonem na jego działkę, gdzie instruuje nas co i jak i zapuszcza taki oto cover:



W domku jest piecyk, ale niestety nie da się rozpalić, bo bardzo dymi, więc ubrania nam nie przeschną:( Poza tym jest super:)

Pokaż trasę GPS

Do Helmeu i na Ukrainę

Środa, 19 września 2012 · dodano: 26.10.2012 | Komentarze 0

Dzień rozpoczynamy od podjazdu na przełęcz Huta. Droga wije się przez las, a widoki roztaczają się dopiero przy zjeździe. Zanim rozpoczniemy zjazd chwilę odpoczywamy, a Mateusz dokarmia bezpańskie psy:

Jadłodajnia:) © rudzisko

Jedziemy drogą, która prowadzi z Sighetu do Helmeu, więc oprócz zwykłego ruchu samochodowego na drodze roi się od tirów. Zjazd jest kręty i dość stromy, a światło komplikuje robienie zdjęć, więc poprzestajemy na jednym przystanku zdjęciowym i kierujemy się w stronę Certeze.

Pod słońce, przełęcz Huta © rudzisko

Wspomniana powyżej miejscowość wygląda jak Bevery Hills, w zasadzie nie było tam domu, do którego nie pasowałoby określenie willa. Wśród okalających drogę domów przechadzały się staruszki w charakterystycznych czarnych spódnicach do kolan i chustkach na głowach:) Jak kwitnie dobrobyt przy granicy z Ukrainą polecam zobaczyć tutaj.

Staramy się zboczyć z głównej drogi i niestety boczna szybko zamienia się w bruk:/ Nie znoszę bruku, choć ze wszystkich po jakich do tej pory jechałam, najgorszy jest zdecydowanie ten na Ukrainie.
Choć nawierzchnia nie należy do najlepszych, to nie można odmówić okolicy malowniczości:

Rumuńskie krajobrazy © rudzisko

Eh, ta kostka brukowa... © rudzisko

Tuż za Boinesti, Rumunia © rudzisko

Lacul Callinesti-Oas © rudzisko

Polna droga © rudzisko

Rumuńska jesień © rudzisko

W oddali majaczą góry © rudzisko

Rumuńskie górki © rudzisko

Jechanie po brukowej nawierzchni idzie nam dosyć topornie, więc dojeżdżamy do Turulung, skąd do Helmeu prowadzi nowa szeroka droga asfalotowa. Otaczające krajobrazy nadal są rolnicze, jednak zdecydowanie bardziej zmechanizowane.
Przed 15 docieramy do przejścia granicznego. Rumuński celnik pozwala nam przejechać, jednak sugeruje, że Ukraińcy mogą robić problemy, bo przejście jest drogowe. Docieramy do celnika po ukraińskiej stronie, który widząc nas popada w pewną zadumę, mówi, że z rowerami nie przejedziemy, nic nie poradzi, ale przecież możemy wsiąść do jakiegoś samochodu. Trzeba tylko zejść na bok i cierpliwie poczekać. Oczyma wyobraźni widzimy siebie, kilka godzin później, próbując znaleźć chętnych do przewiezienia. Tymczasem ukraiński celnik, później także rumuński w ciągu dosłownie 5 minut wsadzili nas do 3 kolejnych samochodów osobowych (trzeba było tylko odpiąć sakwy) załatwiając wszystko za nas z tubylcami:) wszystko odbyło się tylko za uśmiech i kilkanaście minut później jechaliśmy już po ukraińskich drogach:)

Moje dotychczasowe doświadczenia z nawierzchnią szos na Ukrainie opierały się na przejeździe po nowym asfalcie na odcinku Przemyśl - Lwów. Mylące, oj mylące.
Droga na mapie zaznaczona kolorem czerwonym fragmentami składa się z wielkiej kostki brukowej. Jest dość szeroka i jeździ po niej wszystko, ale zdecydowanie najwięcej podrasowanych ład z przyciemnianymi szybami. Dodajmy, że to wszystko jeździ jak szalone.
Zatrzymujemy się przy dużym polu na jedzonko. Ledwie rozkładamy piknikowy asortyment, a z nieba zaczynają kapać duże krople deszczu.

Po żniwach... © rudzisko

Chronimy się pod drzewem, ale deszcz jest przelotny i chwilę później może spokojnie jechać dalej. Dojeżdżamy do Berehove i zaczynamy rozglądać się za noclegiem. W końcu odnajdujemy jakiś hotel, w którym wynajmujemy pokój czteroosobowy za równowartości 26zł/os. Wieczór z ukraińską telewizją, czipsami i nemiroffem - nie ma to jak zdrowy tryb życia:)

Pokaż trasę GPS

Maramureszańskich cerkwi ciąg dalszy

Wtorek, 18 września 2012 · dodano: 26.10.2012 | Komentarze 0

Dzień rozpoczynamy od zobaczenia cerkwi w Sieu, datowanej na 1760r. Zatrzymujemy się na chwilę, robimy kilka zdjęć, choć cerkiew nie powala (zdjęcie wyszło parszywe, więc nie będzie) i jedziemy dalej, do wioski Poienile Izei, gdzie wznosi się kolejny zabytek pod patronatem UNESCO.
W drodze mijamy kolejne przykłady marmaroskiej architektury drewnianej:

Rumuńska chatka © rudzisko

Maramureszańska chata © rudzisko

Poienile Izei © rudzisko

Bez trudu odnajdujemy drogę do zbudowanej w latach 1604-1632 świątyni. Chmury zaczynają odsłaniać niebo i kryty gontem dach ładnie kontrastuje z błękitnym tłem. Tradycyjnie drzwi są zamknięte, więc postanawiamy zjeść śniadanie w altance.

Cerkiew wpisana na listę dziedzictwa UNESCO © rudzisko

Iglica cerkiewna, Poienile Izei © rudzisko

Murowana cerkiew w Poienile Izei © rudzisko

W międzyczasie podjeżdża samochodem francuskie małżeństwo, które wypytuje: skąd, ile i dokąd, po czym rusza na poszukiwanie klucza. My postanawiamy ruszać w dalszą drogę, która zaskakuje nas mocnym nachyleniem szutrowego podłoża - na takich podjazdach łamią się stopki:D

W drodze do Glod © rudzisko

Stamper i Maramureszanka © rudzisko

Maramureszański widok © rudzisko

W Glod wreszcie dojeżdżamy do asfaltu i dość szybko docieramy do nowego kompleksu klasztornego w Barsanie. Mimo, że zabudowa liczy sobie mniej niż 20 lat, to jednak będąc w okolicy tego miejsca nie można pominąć. Wszystkie zabudowania wzniesione w tradycyjnym stylu, ukwiecone alejki i werandy tworzą bardzo sielską i spójną całość.

Cerkiew w Barsania © rudzisko

Zabudowania klasztorne © rudzisko

Zabudowania klasztorne w Barsanie © rudzisko

Zabudowania klasztorne w Barsanie © rudzisko

Zabudawania gospodarcze, Barsana © rudzisko

Klasztor w Barsanie, zabudowania gospodarcze © rudzisko

Barsana, brama, cerkiew i altanka © rudzisko

Detal w Barsanie © rudzisko

Strop altany © rudzisko

Widok z werandy © rudzisko

Altanka, monastyr w Barsanie © rudzisko

Koronkowa weranda © rudzisko

Monastyr w Barsanie © rudzisko

Wielość atrakcji sprawiła, że na liczniku kilometrów ledwie 26, tymczasem jest już 14. Ruszamy więc w dalszą drogę, omijając cerkiew pod patronatem UNESCO, aby przyoszczędzić trochę czasu, na inną atrakcję z Listy Światowego Dziedzictwa.

Potężna brama wjazdowa © rudzisko

Cerkiew w Sapancie © rudzisko

Wjeżdżamy do wioski i po drogowskazach bez trudu odnajdujemy największą atrakcję regionu - kolejny rumuński skarb UNESCO:

Remontowany kościół w Sapancie © rudzisko

Nekropolia w Sapancie znacząco różni się od tego, co przeciętnemu Europejczykowi może skojarzyć się ze słowem cmentarz. Pierwsze co uderza to wszechobecność koloru niebieskiego, który doczekał się już nawet swojej nazwy (albastru din Săpânţa, czyli błękit z Sapanty). Kolor ten stanowi tło dla intensywnych barw, w których wykonane są ilustracje życia, bądź okoliczności śmierci pochowanej osoby. Całość dopełniona jest krótkim komentarzem, czasem ironicznym, czy satyrycznym. Znalazłam w necie takie oto tłumaczenie jednego z epitafiów:
"Pod tym ciężkim krzyżem
Biedna moja teściowa spoczywa
Gdyby żyła trzy dni dłużej
Byłbym w grobie ona tutaj
Wy którzy przechodzicie obok ludzie
spróbujcie jej nie obudzić
Jeśli do domu wróci
O głowę mnie skróci (...)"

Nagrobki w Sapancie © rudzisko

Rumuńskie pojmowanie śmierci z przymrużeniem oka przypisywane jest spuściźnie po starożytnych Dakach, którzy widzieli w niej przejście do lepszego świata i powód do świętowania.
Pierwsza "wesoła" płyta nagrobkowa wyszła spod ręki lokalnego rzeźbiarza ludowego, Stana Ioana Patrasa w 1935r. Idea odmiennych nagrobków szybko się przyjęła, a twórca oryginalnego cmentarza wykształcił swojego następce, który kontynuuje dzieło aż do dnia dzisiejszego. Obecnie cmentarz składa się z około 800 niebieskich nagrobków, a od 1999 r. figuruje na Światowej Liście Dziedzictwa UNESCO.

Tablica nagrobkowa © rudzisko

Nagrobki na Szczęśliwym Cmentarzu © rudzisko

Czas ruszyć dalej, aby jutro jak najszybciej dotrzeć do przejścia granicznego. Mamy do pokonania jeszcze przełęcz Huta, która może i znajduje się na niezbyt wielkiej wysokości (587m), jednak droga roi się od podjazdów 8%. Od Sigethu droga biegnie wzdłuż granicy, a kawałek za Sapantą w wiosce Teceu Mic od Ukrainy oddziela nas praktycznie tylko rzeka Cisa.
Decydujemy się rozbić obóz przed przełęczą na polanie obok drogi. Z góry rozciąga się imponujący widok na Ukrainę:)

Wybór miejsca noclegowego © rudzisko

Widok na Ukrainę © rudzisko

Pokaż trasę GPS

W stronę Maramureszu i dalej

Poniedziałek, 17 września 2012 · dodano: 24.10.2012 | Komentarze 3

Ponad połowa dzisiejszej trasy to powolne wspinanie się ku granicy Siedmiogrodu z Maramureszem - powolne z racji rozleniwienia, a nie trudności podjazdu, bo droga biegnąca wzdłuż rzeki pnie się w górę bardzo łagodnie. Niebo wciąż spowite jest chmurami i choć na deszcz się nie zanosi, to krajobraz traci na intensywności barw, pozbawiając nas przyjemnych widoków. W zasadzie jedyne, co przyciąga naszą uwagę, to rozwieszone między kolejnymi wzgórzami ogromne wiadukty kolejowe:

Wiadukt za Nasaud © rudzisko

Na przełęcz Setref docieramy kwadrans przed 13. Nie najlepsza to pora na pstrykanie i takie też są zdjęcia z tej przełęczy :(

Widok z przełęczy © rudzisko

Przełęcz dzieląca Siedmiogród od Maramureszu © rudzisko

Polna droga © rudzisko

Choć od XIV w. Maramuresz uważany jest za cześć Siedmiogrodu, to jest krainą zupełnie odmienną; jakby wyizolowaną enklawą, specyficzną w tradycjach, architekturze i ubiorze. Marmarosz (nazwa tego regionu pochodzenia węgierskiego) słynie z tradycji ciesielskich - przekroczenie granicy enklawy znamionują strzeliste, drewniane cerkwie, których naliczono tam niemalże sto, a osiem z nich wpisanych jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Charakterystyczna jest też zabudowa użytkowa - wiele domów, to drewniane chałupy otoczone wkoło arkadową werandą.

Maramureszański domek © rudzisko

Wśród murowanych można zauważyć te nowsze, podobne do polskich (bez zdobień, z kolorowym tynkiem na elewacji) oraz starsze, przywodzące na myśl zaniedbane, nieco tandetne pałacyki, na ogół kryte blachą z wielością daszków międzykondygnacyjnych, czy też zdobione wielobarwnymi, mozaikowymi wzorami.

Sacel to pierwsza marmoroska wioska, do której docieramy z przełęczy dość stromą i krętą drogą - tu rozpoczynamy podróż doliną rzeki Izy. Kierując się na północny zachód docieramy do 5-tysięcznej miejscowości Salista de Sus, w której wznoszą się dwie drewniane cerkwie.
Pierwsza, zwana Nistoresti od nazwiska fundatora, datowana jest na 1680 rok. Kościółek prawie spłonął w 1717r, w czasie najazdu Tatarów - ocaliła go kobieta, która zaalarmowała wioskę i zdążono ugasić pożar nim strawił świątynię.

Drewniana cerkiew w Salistea de Sus © rudzisko

Zauważyliśmy, że częstą praktyką jest umiejscowienie w bezpośrednim sąsiedztwie, nowego, murowanego kościoła:

Murowana cerkiew w Salistea de Sus © rudzisko

Druga drewniana cerkiew jest również zabytkowa i pochodzi z początków XVIII w. Tuż obok wznosi się nowa, murowana świątynia, niemalże identyczna z poprzednią, więc rezygnujemy z fotografowania jej:

Salistea de sus, druga drewniana cerkiew © rudzisko

O ledwie 4 km oddalona jest kolejna cerkiew - Dragomiresti. Piękna cerkiew zbudowana w 1722 r obecnie znajduje się w Bukareszcie w Narodowym Muzeum Wsi, gdzie przeniesioną ją w 1936r. Aby uwadze turystów nie umknął stromy szutrowy podjazd obok głównej drogi stoi pokaźnych rozmiarów brama, pięknie zdobiona, która każe oczekiwać, że w miejsce starej świątyni stanęła równie okazała budowla:

Brama przed cerkwią Dragomiresti © rudzisko

Podjazd jest dość stromy - nie udało mi się wyjechać (po części dlatego, że nie zdążyłam zredukować, ale i moja kondycja miała w tym swój udział), a próbując pchać zsuwam się razem z rowerem w dół, na szczęście szybko nadchodzi odsiecz:)
Nowa cerkiew nie robi na nas piorunującego wrażenia, ale z obecnego punktu widzenia była to na pewno najbardziej wyróżniająca się sakralna konstrukcja drewniana, którą mieliśmy okazję zobaczyć w Rumunii:

Cerkiew w Dragomiresti © rudzisko

Pod cerkwią rozstawiamy naszą garkuchnię i w asyście psa przygotowujemy niezwykle wykwitny makaron - tak posileni wkrótce docieramy do miejscowości Bogdan Voda. Jej nazwa wzięła się od urodzonego weń wojewody rumuńskiego, Bogdana I, który przekroczywszy Karpaty, przyczynił się do powstanie niezawisłego księstwa Mołdawii.

Pomnik Bogdana Vody © rudzisko

Standardowo w wiosce znajduje się drewniana cerkiew:

Cerkiew w Bogdan Voda © rudzisko

Wiejskie pogaduchy © rudzisko

Wreszcie docieramy do Ieud - miejscowości, w której wznosi się cerkiew wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Aby do niej dotrzeć trzeba przejechać po koszmarnych kocich łbach dobre kilka kilometrów.

Cerkiew na wzgórzu, Ieud © rudzisko

Ufundowana przez rodzinę szlachecką (zowiącą się Balea) stanęła w miejscu wcześniejszej klasztornej świątyni najprawdopodobniej w pierwszej połowie XVII w. W czasie remontu na początku XXw. w kościelnej wieży odnaleziono zapisany cyrylicą dokument rumuński, który narobił zamieszania zarówno przy datowaniu cerkwi, jak i samego dokumentu. Ów manuskrypt (Zbornicul de la Ieud) zawierający katechizm i zbiór praw parafialnych za sprawą przelicznika lat został raz przypisany na 1391/1392 r. i taka data pokutuje do dziś(np. powtarzana na polskich forach), jednak według badań wiek papieru, forma tekstu, budowa zdań itd wskazują na dużo późniejsze powstanie kodeksu. Idąc za ciosem niektórzy wskazują rok 1364r, jako datę powstania samej cerkwi, pomimo, że dokumentacja UNESCO wskazuje rok 1717 (rok odbudowy po najeździe tatarskim), a badania dendrograficzne umiejscawiają powstanie świątyni w pierwszej połowie XVII w. Kościół w swym wnętrzu skrywa bardzo cenne malowidła pędzla Alexandru Ponehalschi z 1782roku, których nam się nie udało zobaczyć, bo wszystko pozamykane na niezbyt mocarną, bo drewnianą, ale jednak kłódkę.

Spod kościoła rozciąga się widok na kolejną drewnianą świątynię. Ruszamy w jej kierunku, jednak po chwili postanawiamy zawrócić i skorzystać z odrobiny światła, by uwiecznić kolejną zabytkową cerkiew w Ieud:

Cerkiew w Ieud © rudzisko

Drewniana cerkiew w Ieud © rudzisko

Cerkiew w Ieud © rudzisko

Zatrzymując się pod cerkwią z doliny, szybko wzbudzamy zainteresowanie mieszkańców wsi. Sugerują, abyśmy u sąsiada zapytali o klucze (oczywiście mieszanką rumuńskiego i migowego), więc jako delegację wysyłamy Adaptera. Jak zrozumieliśmy (nikt nie ma pewności, że dobrze) klucze gdzieś się zawieruszyły, ale klucznik bardzo starał się znaleźć, chodząc od domu do domu. Tym sposobem połowa wioski zaczyna się nami interesować, wszyscy chcą pomóc, a gromadka dziadków wyglądająca jak gang Olsena, kombinuje nam nocleg u Marcusa:) Ostatecznie postanawiamy jeszcze odrobinę przejechać, dziękujemy za chęć pomocy i ruszamy w stronę Sieu. Po drodze aż roi się od kazarów, więc postanawiamy skorzystać, wynajmując pokój u lokalnej nauczycielki, która serwuje nam w zacisznej altance horinkę w butelce zawierającej dość pokaźną gruszkę:)

Jak gruszka znalazła się w środku? © rudzisko

Pokaż trasę GPS

Bistrita

Niedziela, 16 września 2012 · dodano: 17.10.2012 | Komentarze 0

I zaś mgła i pochmurno i z dobrej pogody chyba nici. Jakby tego było mało, to na dobry początek dnia jeszcze pies, a nawet 3, i to wcale niebylejakie, bo pasterskie bestie (kto miał styczność, ten wie, że takiego przeciwnika lekceważyć nie należy). Biała suka, co najwyraźniej była bossem, pilnie śledziła nasze przygotowania do zwinięcia obozu, najpierw siedząc, a potem leżąc kilka metrów dalej przez ponad pół godziny.

Pod pilnym okiem © rudzisko

Owce we mgle © rudzisko

Boss - choć może w obecnych czasach należałoby powiedzieć bossa - w zrozumiały tylko dla siebie sposób dawał potajemne znaki reszcie bandy, coby się na dystans trzymać. Cóż, kiedy nasz odjazd takie wzbudził zainteresowanie, że nie wytrzymały i zaczęły nas otaczać. Żeby jakoś odciągnąć ich uwagę, Mateusz zaproponował, że zostanie żywą przynętą, bo skoro on się z psem nie dogada, to kto. No i został i fortelem próbował, co nawet przez chwilę podziałał (aż się psy zorientowały, że orzech włoski to nie jest ich największy przysmak). Już na ulicy byliśmy i pewnie by odpuściły bestie, gdyby nam się jeszcze konia we mgle nie chciało pstryknąć... Taki oto koń:

Pasterski krajobraz © rudzisko

Ale to już Mateusz opowie, jak poradził sobie z żądnymi krwi potworami, bo ja dostałam nadzwyczajnych sił w nogach i byłam już nieco dalej:)

I może być, że w tym momencie wykorzystałam cały przydział dzienny, bo potem już mi się bardzo niemrawo jechało... oj, bardzo...

Śniadanie zjedliśmy pod przydrożną kapliczką za wioską Goreni, licząc, że może to jakieś siły w me ciało tchnie, ale nie...

Transylwańska kapliczka © rudzisko

A potem to jechaliśmy i jechaliśmy, najpierw trochę w górę:

Stamper na podjeździe © rudzisko

a potem trochę więcej w dół. Aż dojechaliśmy do Monariu, gdzie natknęliśmy się na unikat z pewnością w skali transylwańskiej, a nawet i rumuńskiej, a mianowicie kościół zbudowany na planie koła z kwadratowym prezbiterium. Wtedy oczywiście o tym pojęcia nie mieliśmy żadnego i żaden z posiadanych przewodników nam tej wiedzy nie przekazał. Obecna świątynia pochodzi z połowy XVIII w., ale w murach znajdują się szczątki o wiele starszego - bo średniowiecznego - kościoła, zalanego w wyniku powodzi z 1751r. Wówczas to wioskę przeniesiono na wzgórze i tam rozpoczęto budowę nowego kościoła, wykorzystując materiały ze starego oraz opierając się na planach stworzonych (i może w tym tkwi sekret obłości bryły) przez austriackiego architekta wojskowego. Jako, że kościół z natury przeznaczony był dla ewangelików, kiedyś musiały w prawosławnym kraju przyjść nań ciężkie czasy. I tak podupadał, wykorzystywany niekoniecznie zgodnie z przeznaczeniem (ponoć nawet na stajnie), aż wykupu podjęła się społeczność zielonoświątkowców, która używa go do dziś. A kościółek wygląda tak:

Kościoł w Monariu, Rumunia © rudzisko

Krajobraz z wozem © rudzisko

Między Monariu a Jelną - autor zdjęcia ADAPTER © rudzisko

W związku z tym, że w Sighisoarze podjęliśmy plan ruszenia na Maramuresz, odwiedzenie Biertanu okazało się niemożliwe (czego bardzo żałuję). Ale czymże byłaby nasza wycieczka, gdyby nie nasz perewodnik, który w swojej książeczce wyd. Bezdroża nie wyczytał, że nic straconego, bo na północy Transylwanii stanie na drodze jeszcze jeden kościół warowny:) Kto nie w temacie, to Biertan wygląda tak (zdjęcie ze strony http://www.biserici-fortificate.com/locations/biertan___birthaelm/4/):



my natomiast dotarliśmy do wsi Jelna, w której kościół warowny prezentuje się nieco mniej okazale:

Pozostałości kościoła warownego w Jelnej © rudzisko

xxx
No i tu trza by się pokusić o małą dygresję na temat przewodników i usprawiedliwić naszego współtowarzysza podróży:). Oczywiście nie odmawiam rzetelności, przygotowania merytorycznego, czy też zasobności przewodników z Bezdroży (bo pod tymi względami chyba wiodą prym w swej dziedzinie), jednak już tyle razy zostałam wyprowadzona w pole przez moją wyobraźnię, że zdecydowanie wolę mniej zasobne w treść (ale dające wymierny pogląd) ilustrowane przewodniki z National Geographic - które w dodatku bardzo często można kupić w okazyjnych cenach. W pozostałych wydawnictwach przewodnikowych nie orientuję się zbytnio (poza pascalem, które mnie osobiście w ogóle nie odpowiada), więc chętnie dowiem się z czym podróżują bajkstatowicze:)
xxx

Tuż za Jelną mój kryzys sięgnął zenitu, a Mateusz po raz kolejny podjął rozmowę na temat wymiany korby (stanęło na tym, że a co, pójdziemy za ciosem i gdy nadarzy się okazja wymienimy cały rower)...
Wreszcie udało mi się podjechać pod tę górkę i przed nami stanęło otworem wysunięte najbardziej na północ warowne miasteczko o saskim rodowodzie. Miasto wygląda, jakby dopiero zaczynało otwierać swoje podwoje na turystów, ukrywając atuty, które mogą świadczyć o przebytych latach świetności.

Kościół ewangelicki w Bystrzycy, XIV w. © rudzisko

Uliczki gromadzące się wokół okazałego XV-wiecznego kościoła ewangelickiego (którego budowa trwała ponad sto lat), są w trakcie remontu, podobnie jak elewacje ciągnących się rzędów kamieniczek z podcieniami. W dodatku świątynię dwa lata temu strawił ogień podłożony przez dzieci zbierające złom, wobec czego nie udało nam się zobaczyć wnętrza, podlegającego właśnie renowacji - w wyniku pożaru nie ucierpiała konstrukcja budynku. Pod kościołem spotykamy Panią w mundurze (ochroniarka?), która udziela nam kilku informacji na temat miasta i proponuje obejrzenie panoramy miasta z wieży, na którą prowadzi winda (rzecz dość rzadko spotykana w budowlach sakralnych). Windę obsługuje Pan, który pomimo poważnych barier językowych próbuje umilić nam czas rozmową (on ni słowa po angielsku, my nic po rumuńsku, włosku, czy francusku, więc jest zabawnie):)
Wysoka na 75 metrów wieża sprawia, że kościół przewyższa wszystkie inne tego typu budowle w Rumunii, więc i widok jest niebylejaki. Z wysokości miasto wygląda o wiele atrakcyjniej. Dopiero co remontowana Piata Centrala zachwyca mozaiką dachówek, uwypuklają się również masywne sylwetki świątyń (widoczna w tle na pierwszym zdjęciu Biserica Reformata pochodzi z XIII w.):

Bystrzyca z góry © rudzisko

Cerkiew prawosławna (kiedyś kościół franciszkanów), Bystrzyca © rudzisko

Zabytkowe uliczki w centrum Bystrzycy © rudzisko

Z góry spojerzenie na Bystrzycę © rudzisko

Cerkiew Trzech Hierarchów, Bystrzyca © rudzisko

Po wizycie na wieży oraz zjedzeniu lokalnego precla (w końcu czym można się żywić, gdy wyjedzie się poza Kraków:D) moje nastawienie staje się o wiele łaskawsze.

Żegnając się z Panią w mundurze obiecujemy opowiedzieć o zabytkach Bystrzycy i zachęcić naszych rodaków do odwiedzenia tego saskiego miasteczka, które obecnie chyba stoi w cieniu chętniej odwiedzanych miast południowej i zachodniej Transylwanii. Tak więc jedźcie:P

Kawałek za Bystrzycą przystajemy na przydrożnej zatoczce z trzema stołami, zdecydowanie większą liczbą psów i niebotyczną ilością śmieci (to jest chyba najbardziej uderzający defekt Rumunii i jej mieszkańców). Idealne miejsce, żeby zrobić obiad:P Być może miejsce nie najlepsze, ale czas jak najbardziej, bo wstępują we mnie nowe siły i od tej pory nie mam już problemów z pokonywaniem kolejnych kilometrów, choć wyjazd z Bystrzycy zaczynamy od podjazdu.

W rzadkich dziś promieniach słońca © rudzisko

Między Bystrzycą a Dumitrą © rudzisko

Podążamy na północny zachód jeszcze kilka kilometrów i tuż przed Nasaud postanawiamy rozbić obóz. Dokładnie w tym momencie przychodzi właściciel pasących się nieopodal krowy i konia, którego zapytujemy o zgodę na postój w uniwersalnym języku turystycznym:)

Pokaż trasę GPS

Na hali...

Sobota, 15 września 2012 · dodano: 13.10.2012 | Komentarze 0

Poranne odwiedzenie starego miasta niweczy kiepska pogoda, więc postanawiamy zebrać się jak najszybciej i ruszyć w drogę. W obliczu jednej łazienki nie jest to łatwe, więc jeszcze na polu namiotowym jemy śniadanie i standardowo wyruszamy około 10. Kilka pierwszych kilometrów pokonujemy drogą numer 14 łączącą Sighisoarę z Sibiu, po czym odbijamy na północ. Na niebie wiszą nisko chmury i nie jest zbyt ciepło, jednak rozgrzewa nas mały podjazd od którego rozpoczynamy dzień.

Tuż za Sighisoarą © rudzisko

Taka sobie górka © rudzisko

Z powodu mało atrakcyjnej pogody nie zatrzymujemy się na zdjęcia, jednak wiatr koszmarnie wieje nam w twarz, więc kilometry przybywają powoli. Mijamy kolejne wioski, a droga malowniczo wije się wśród jabłoni i orzechowców.
Za Rigmani czeka nas bardziej stromy kawałek a później serpentynka w dół z pięknym widokiem na Mircerea Nirajului - małe, przyjemne miasteczko o madziarsko-saskiej przeszłości:

Mierculea Nirajului © rudzisko

Udokumentowane pisemnie wzmianki o miasteczku sięgają końca XVw., jednak w wyniku prac archeologicznych odkryto tu przedmioty świadczące o osadnictwie w czasach neolitycznych.
W sąsiedniej wiosce natykamy się na kordon młodych chłopaków, którzy konno i na wozach pokonują wioskę śpiewając ludowe przyśpiewki. Chwilę z nimi rozmawiamy, dowiadujemy się, że świętują dożynki, a chłopacy kosztują wina:) Nadal znajdujemy się na szeklerskiej ziemi, a mijane przez nas wioski w większości zamieszkane są przez Węgrów.

Transylwańskie dożynki, Valea © rudzisko

W ludowym stroju © rudzisko

Ze śpiewem na ustach i winem w dłoni © rudzisko

Czas ruszać dalej. Obieramy kierunek na północ, skracając nieco drogi. Mijamy pasterzy, którzy patrzą na nas lekkim niedowierzaniem, co za chwilę pojmujemy.
W Sambrias kończy się asfalt, a skrót okazuje się parszywą drogą, na którą wysypano okrągłe kamienie wielkości melonów. W dodatku zaczyna padać deszcz, co psuje efekt malowniczych wzgórz, między którymi kluczy trakt:

Tuż przed deszczem © rudzisko

Bardzo równa linia drzew © rudzisko

Stamper na parszywej drodze © rudzisko

Gdy dojeżdżamy do asfaltowej drogi deszcz pada już całkiem solidnie. Chwilę przeczekujemy na stacji benzynowej, jednak nie przestaje padać, więc jedziemy dalej. Wobec niesprzyjającej aury w Reghin odwiedzamy tylko supermarket, gdzie oblegają nas lokalni cyganie :(
Nocleg znajdujemy kilka kilometrów za Reghin na pasterskim polu. Robimy miotłę z konara i dowody niedawnej bytności owiec zostają uprzątnięte wystarczająco, aby rozbić namioty.

Pokaż trasę GPS

Sighisoara...

Piątek, 14 września 2012 · dodano: 09.10.2012 | Komentarze 1

Wybór miejsca noclegowego padł wyśmienicie i dzień zaczynamy od obfotografowania pól i wzgórz w promieniach wschodzącego słońca:

Rumuński poranek © rudzisko

Złota godzina © rudzisko

Transylwański poranek © rudzisko

Wioska Beta, Harghita © rudzisko

Rumuńska wersja Toskanii © rudzisko

Kraina Szeklerów © rudzisko

Szeklerskie pola © rudzisko

Stamper spacerujący © rudzisko

Wioska Dobeni, Hargitha © rudzisko

Rumuński poranek © rudzisko

Tradycyjnie już Marcin z Justyną wyjeżdżają pierwsi, mimo, że to my wstaliśmy wcześniej.
Spanie w krzaczorach ma tę wadę, że czasem szkodzi dętkom. Tak było tym razem i tuż po wyruszeniu w drogę czeka nas obowiązkowy postój.
A później to już w dół, do samej Sighisoary.

Sighisoara, Rumunia © rudzisko

Docieramy stosunkowo wcześnie (koło 13), podjeżdżamy na starówkę bramą wschodnią, gdzie nasi towarzysze zostają przy rowerach z zamiarem ugotowania obiadu, a my wyruszamy na krótki obchód średniowiecznymi ulicami miasta. Palące słońce na samym środku nieba jest nam trochę nie w smak, wobec czego połowa zdjęć nie wyszła...

Brama wschodnia z wznoszącą się na wysokość 64m wieżą zegarową jest chyba najbardziej znanym budynkiem Sighisoary. Wbudowany w konstrukcję zegar działa ponoć nieprzerwanie od 350 lat.

Wieża zegarowa, Sighisoara © rudzisko

Nieopodal bramy wschodniej wznosi się charakterystyczna żółta kamieniczka - wedle tablicy pamiątkowej w latach 1431-1435 przebywał tu Vlad Dracul, którego nazwisko jest chyba najlepszym produktem eksportowym Rumunii:

Sighisoara, Rumunia © rudzisko

Obecnie w budynku mieści się restauracja, a zachęcić do wejścia ma Pan, jak rozumiem ucharakteryzowany na bohatera powieści Stokera, o fizjonomii tak smutnej, że nie miałam czelności zrobić mu zdjęcia.

Dracula zaprasza na herbatkę © rudzisko

Stare miasto Sighisoary usiane jest pensjonatami i kawiarniami, a wolne od działalności handlowej (wyjątek stanowią kartki i pamiątki regionalne, tudzież z Chin).

Zabytkowe kamienice i pies, Sighisoara © rudzisko

Uliczka starówki, Sighisoara © rudzisko

Jeszcze jedno spojrzenie na wieżę zegarową © rudzisko

Uliczka w Sighisoarze, Rumunia © rudzisko

Pozostałości fortyfikacji wokół starego miasta są spuścizną po saskich rzemieślnikach, którzy wznieśli je po najeździe tatarskim z lat 1241-1242. W czasach świetności mury obronne składały się z 3 pierścieni, zwieńczonych 14 basztami i bastionami - obecnie jest ich 9.

Baszta szewców, Sighisoara © rudzisko

W świetle dnia Sighisoara nie zrobiła na nas piorunującego wrażenia - przyjemne, ot tyle. No i żebrzące cygańskie dzieci...
Jednak wieczorem... jest tak przytulnie i swojsko - Polaków co nie miara:)
Sighisoarę koniecznie trzeba zobaczyć po zmroku:)

Podejmujemy decyzję - zamiast odwiedzania większych miast (Sybinu, Klużu, Alba Julii) ruszymy na Maramuresz, szlakiem drewnianych cerkiew. Nasi towarzysze podróży w sierpniu odwiedzili Rumunię w ramach zorganizowanej wycieczki, zobaczyli wszystkie te miasta i nie chcieli powielać tych samych szlaków.
Ku mojemu rozczarowaniu nowa trasa wiąże się z wyeliminowaniem z terminarza odwiedzenie Biertanu, a jest już zbyt późno, aby pojechać do tego sławnego miasteczka z okazałym kościołem warownym i wrócić.
Dokujemy się więc na polu namiotowym Aquaris (warunki dosyć przeciętne), korzystamy z dostępu do łazienki i ruszamy na ponowne obejrzenie starówki, wzbogacone Ciukiem:)

Pokaż trasę GPS